ثبت اختراع حاصل خلاقیت ذهنی هر فرد است که می توان گفت اختراع راه حل جدید برای مشکلات فنی جامعه به شمار میاید . اختراع نتیجه تلاش فکری ذهنی مخترع است که در قالب یک محصول صنعتی یا فرایند صنعتی می باشد و اختراع طبق تشریفات خارجه کشور مذبور در موعد و زمان مقرر به ثبت می رسد و شرایط استفاده از این ثبت در نزد اداره ثبت اختراعات می باشد.
اختراعی قابل ثبت می باشد که حاوی ابتکار جدید و دارای کاربرد صنعتی باشد. ابتکار جدید یعنی آنچه که در ذهن یا صنعت قبلی وجود نداشته و برای دارنده مهارت عادی در فن مذکور آشکار و معلوم نباشد و از نظر صنعتی اختراع کاربردی محسوب می شودکه در رشته ای از صنعت قابل ساخت یا استفاده باشد.
گواهی نامه اختراع سندی است که توسط اداره مـالکیت صنعتی برای حـمایت از اختراع پس از مـوافقت صادر می کند و دارنده آن می تواند از حقوق انحصاری ثبت اختراع بهره مند شود.
در موارد ذیل حیطه حمایت از اختراع خارج میسر می گردد:
- کشفیات، نظریه های علمی، روش های ریاضی و آثارهای هنری
- طرح ها و قواعد و یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی
- روشهای تشخیص و درمان بیماریهای انسان ها و حیوانات
- منابع ژنتیک و اجزاء تشکیل دهنده آنها و همچنین فرایندهای بیولوژیک و تولید آنها
ماده 27 قانون مارالذکر: هر کس مدعی یکی از امور ذیل باشد می تواند تقاضای ثبت نماید.
- ابداع یک محصول صنعتی جدید
- کشف هر وسیله جدید یا عمل وسایل موجوده به طریق جدید برای تحصیل یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی
دیدگاه‌ها
،مالک در اظهارنامه کسی است که اختراع به نام او و با تقاضای او ثبت می شود که می تواند یک شخص حقیقی و یا یک شخص حقوقی باشد. در این مرحله چنانچه متقاضی یک شخص باشد به عنوان مالک درج و اطلاعات مربوط به او وارد می شود و اگر مالک بیش از یک نفر باشد سایر مالکین با رعایت اولویت درج می گردند.
وفق ماده 2 آیین نامه ی اجرایی قانون ثبت اختراعات،ثبت اختراع مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است. اظهارنامه اختراع جزء اوراق بهادار می باشد و می بایست این فرم مخصوص را از واحد فروش اوراق بهادار واقع در اداره کل ثبت شرکت ها تهیه و به زبان فارسی و بدون لاک گرفتگی، قلم خوردگی و پاره گی تنظیم نمود.
مالک اختراع ثبت شده تا 20سال و در صورت پرداخت هزینه تمدید نسبت به بهره برداری ازاختراع مذکورحق استفاده انحصاری دارد وبعد از گذشت این مدت ,اختراع او در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.
دو سيستم ثبت اختراع در جهان وجود دارد 1- روش اعلامي و 2- تحقيقي
الف) روش اعلامي: ثبت اختراع به نحو روش اعلامي براساس ادعاي مخترع صورت مي گيرد در اين روش ادعاي مخترع مقرون به صحت تلقي شده و به شرط عدم سابقه ثبت ادعاي مخترع ضمن ارائه ورقه اختراع به وي به ثبت مي رسد.
ب) روش تحقيقي: بعضي از كشورها با بهره جستن از وسايل و امكانات و آزمايشگاه هاي مختلف در زمينه هاي متفاوت نسبت به بررسي ماهوي اختراع مخترع اقدام مي نمايند و آزمايشات مدت مديدي به طول مي انجامد تا ادعاي مخترع در خصوص ادعايش مورد بررسي قرار گرفته تا صحت يا سقم ادعا مشخص شود در برخي از كشورها از هر دو روش استفاده مي كنند مثلاً در كشور سوئيس اختراعاتي كه در زمينه ساعت و دارو انجام مي گيرد روش تحقيقي اعمال مي شود و ساير زمينه ها با استفاده از روش اعلامي نسبت به ثبت آن ابداع مي شود.