مراجع تشخیص مالیات و وظایف و اختیارات آنها

باب پنجم – سازمان تشخیص ومراجع مالیاتی

فصل اول: مراجع تشخیص مالیات و وظایف و اختیارات آنها

ماده 219: شناسایی و تشخیص درآمد مشمول مالیات، مطالبه و وصول مالیات موضوع این قانون سازمان امورمالیاتی کشور محول میشود که موجب بند (الف) ماده (59) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ایجاد گردیده است. نحوه انجام دادن تکالیف و استفاده اختیارات و برخورداری صلاحیتهای هر یک مأموران مالیاتی و اداره امور مالیاتی و همچنین ترتیبات اجرای احکام مقرر این قانون موجب آیین نامهای خواهد بود که حداکثر ظرف مدت شش ماه پس تصویب این قانون پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور، تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد رسید.
تبصره 1- سازمان امور مالیاتی کشور با اجرای طرح جامع مالیاتی و استفاده فناوری اطلاعات و ارتباطات و روشهای ماشینی (مکانیزه)، ترتیبات و رویه های اجرایی متناسب با آن شامل مواردی قبیل ثبت نام، نحوه ارائه اظهار نامه، پرداخت مالیات، رسیدگی، مطالبه و وصول مالیات، ثبت اعتراضات مؤدیان، ابلاغ امور مالیات و تعیین ادارات امور مالیاتی و تعیین ادارات امور مالیاتی ذی صلاح برای انجام موارد فوق را تعیین و اعلام میکند.
حکم این تبصره شامل مواعد قانونی مقرر مورد تسلیم اظهارنامه، ثبت اعتراضات، ابلاغ اوراق مالیاتی و پرداخت مالیات نیست.
تبصره 2- سازمان امور مالیاتی کشور مجاز استبه منظور تسهیل انجام امور مالیاتی مؤدیان قسمتی فعالیتهای خود استثنای تشخیص و تعیین مأخذ مالیات، دادرسی مالیات و عملیات اجرائی وصول مالیات را بخش غیر دولتی واگذار کند. نحوه وتگذاری و انجام دادن تکالیف طبق آیین نامهای است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه میشود و ظرف مدت شش ماه تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون (1/1/1395) تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می-رسد.
تبصره 3 – تبصره (9) ماده (53)، ماده (86)، ماده (88)، تبصره (2) ماده (103)، تبصره (5) ماده (109)، ماده (126) و تبصره (2) ماده (143) عبارت “‌تا پایان ماه بعد” حسب مورد جایگزین عبارتهای “‌ظرف ده روز”، “‌ظرف سی روز” و “‌منتهی ظرف سی روز” میشود.
ماده 220:اصلاحات عبارتی زیر این قانون انجام میشود:
۱- مواد ذیل عبارت “‌سازمان امور مالیاتی کشور” جایگزین عبارت “‌وزارت امور اقتصادی و دارایی” میگردد:
مواد (26)، (29)، (39)، (40)، (41)، (57)، (80)، (114)و(154) وتبصره (2) ذیل آن، مواد (158)، (159) و تبصره ذیل آن، مواد (160)، (163)، (164)، (166)، (169)، (176)، تبصره ماده(186) و ماده (191)، تبصره (2) ذیل ماده (203)، ماده (215) و تبصره های (1) و (2) ذیل آن و تبصره ماده (230).
۲- موارد زیر عبارت “‌اداره امور مالیاتی” جایگزین واژه ها وعبارتهای “‌مأمورتشخیص”، “‌مأموران تشخیص”، “‌ممیز مالیاتی”، “‌سر ممیز مالیاتی”، “‌حوزه”، “‌حوزه مالیاتی”، “‌دفتر ممیزی حوزه مالیاتی”، “‌دفتر ممیزی” و “‌اداره امور اقتصادی و دارایی” میشود:
مواد (26)، (27)، (29)، (31)، (34)، (35) وتبصرههای (2) و (3) ماده (38)، ماده (39) و تبصره ذیل آن، ماده (72)، ماده (80) وتبصرههای (1) و(2) آن، مواد (87)، (88) و (102)، تبصره (5) ماده (109)، مواد (113)، (114)، (117)، (126)، (154) و تبصره (2) آن، مواد (156)، (161)، (162)، (164)، (170)، (179)، (183)، (184)، (185) و(186) و تبصره ذیل آن، مواد (188)، (208)، (210)، (211)، (213)، (214)، (227)، (229) و(230) وتبصره ذیل آن، مواد (232)، (233)، (249).

ماده 226: عدم تسلیم اظهارنامه موعد مقرر طرف مؤدیانی که مکلف تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان هستند موجب عدم رسیدگی ترازنامه و حساب سود و زیان آنها که درموعد مقرر قانونی تسلیم شده است مهلت مذکور ماده (156) این قانون نخواهد بود. غیر این صورت، درآمد مذکور ترازنامه یا حساب سود و زیان تسلیمی قطعی خواهد بود.
تبصره – مؤدیان مالیاتی اجازه داده میشود صورتی که نحوی انحاء اظهارنامه یا ترازنامه یا حساب سود و زیان تسلیمی نظر محاسبه اشتباهی شده باشد، با ارائه مدارک لازم ظرف یک ماه تاریخ انقضاء مهلت تسلیم اظهارنامه نسبت رفع اشتباه اقدام و اظهارنامه یا ترازنامه یا حساب سود و زیان اصلاحی را حسب مورد تسلیم نماید و هر حال تاریخ تسلیم اظهارنامه مؤدی تاریخ تسلیم اظهارنامه اول میباشد.

ماده 227: مواردی که اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان مؤدی حسب مورد قبول میشود و همچنین پس تشخیص علی الرأس و صدور برگ تشخیص، چنانچه ثابت شود مؤدی فعالیتهایی داشته است که درآمد آن را کتمان نموده است و یا اداره امور مالیاتی موقع صدور برگ تشخیص آن مطلع نبودهاند، مالیات باید با محاسبه درآمد ناشی فعالیت-های مذکور تعیین و ما تفاوت آن با رعایت مهلت مقرر ماده (157) این قانون مطالبه شود.

ماده 228: درمواردی که اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان مؤدی مورد قبول واقع نشود و یا اساساً مؤدی اوراق مزبور را موعد قانونی تسلیم نکرده باشد، مالیات مؤدی طبق مقررات این قانون تشخیص و مطالبه خواهد شد.

ماده 229: ادارات امور مالیاتی میتوانند برای رسیدگی اظهارنامه یا تشخیص هر گونه درآمد مؤدی کلیه دفاتر و اسناد و مدارک مربوط مراجعه و رسیدگی نمایند و مؤدی مالیات مکلف ارائه و تسلیم آنها میباشد وگرنه بعداً نفع او امور مالیاتی آن سال قابل استناد نخواهد بود مگر آن که قبل تشخیص قطعی درآمد معلوم شود که ارائه آنها مراحل قبلی عللی خارج حدود اختیار مؤدی میسر نبوده است. حکم این ماده مانع آن نخواهد بود که مراجع حل اختلاف برای تشخیص درآمد واقعی مؤدی اسناد و مدارک ارائه شده طرف مؤدی استناد نمایند.

ماده 230: مواردی که مدارک و اسناد حاکی تحصیل درآمد نزد اشخاص ثالث استثنای اشخاص مذکور ماده (231) این قانون موجود باشد اشخاص ثالث مکلفند با مراجعه و مطالبه اداره امور مالیاتی، دفاتر و همچنین اصل یا رونوشت اسناد مربوط و هر گونه اطلاعات مربوط درآمد مؤدی یا مشخصات او را ارائه دهند وگرنه صورتی که اثر این استنکاف آنها زیانی متوجه دولت شود جبران زیان وارده دولت محکوم خواهند شد. مرجع ثبوت استنکاف اشخاص ثالث و تعیین زیان وارده دولت مراجع صالحه قضایی است که با اعلام دادستانی انتظامی مالیاتی و خارج نوبت موضوع رسیدگی خواهند نمود.
تبصره – موارد استنکاف اشخاص ثالث ارائه اسناد و مدارک مورد درخواست اداره امور مالیاتی، سازمان امور مالیاتی کشور میتواند اشخاص ثالث را طریق دادستانی کل کشور مکلف ارائه اسناد و مدارک مذکور بنماید. تعقیب قضائی موضوع مانع اقدامات اداره مالیاتی نخواهد بود.

ماده 231: مواردی که ادارات امورمالیاتی کتباً وزارتخانهها، مؤسسات دولتی، شرکتهای دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی و شهرداری‌ها و سایر مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی اطلاعات و اسناد لازم را زمینه فعالیت و معاملات و درآمد مؤدی بخواهند مراجع مذکور مکلفند رونوشت گواهی شده اسناد مربوط و هرگونه اطلاعات لازم را اختیار آنان بگذارند مگر این که مسئول امر ابراز آن را مخالف مصالح مملکت اعلام نماید که این صورت با موافقت وزیر مسئول و تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی ابراز آن خودداری میشود و غیر این صورت تخلف مسئول امر با اعلام دادستانی انتظامی مالیاتی مراجع صالحه قضایی خارج نوبت رسیدگی و حسب مورد مجازات مناسب محکوم خواهد شد. ولی مورد اسناد و اطلاعاتی که نزد مقامات قضایی است و مقامات مزبور ارائه آن را مخالف مصلحت بدانند، ارائه آن منوط موافقت دادستان کل کشور خواهد بود.
تبصره– مورد بانکها و مؤسسههای اعتباری غیر بانکی سازمان امور مالیاتی کشور اسناد و اطلاعات مربوط درآمد مؤدی را طریق وزیر امور اقتصادی و دارایی مطالبه خواهد کرد و بانکها و مؤسسههای اعتباری غیر بانکی موظفند حسب نظر وزیر امور اقتصادی و دارایی اقدام نمایند.

ماده 232: ادارات امور مالیاتی و سایر مراجع مالیاتی باید اطلاعاتی را که ضمن رسیدگی امور مالیاتی مؤدی دست میآورند محرمانه تلقی و افشای آن جزء امر تشخیص درآمد و مالیات نزد مراجع ذیربط حد نیاز خودداری نمایند و صورت افشاء طبق قانون مجازات اسلامی با آن‌ها رفتار خواهد شد.

ماده 235: اداره امور مالیاتی مکلف است نسبت مؤدیانی که بدهی مالیاتی قطعی خود را پرداخت نمودهاند حداکثر ظرف پنج روز تاریخ وصول تقاضای مؤدی مفاصا حساب مالیاتی تهیه و مؤدی تسلیم کند.