مبحث دهم - اعتراض (پروتست)
ماده 293 - اعتراض موارد ذیل عمل می‌آید:
- مورد نكول
- مورد امتناع قبول یا نكول
- مورد عدم تأدیه
اعتراضنامه باید یك نسخه تنظیم و موجب امر محكمه بدایت توسط مأمور اجراء محل اقامت اشخاص ذیل ابلاغ شود:
- محال‌علیه
- اشخاصی كه برات برای تأدیه وجه عندالاقتضاء معین شده‌اند
- شخص ثالثی كه برات را قبول كرده است
اگر محلی كه اعتراض عمل می‌آید محكمه بدایت نباشد وظایف او با رعایت ترتیب عهده امین صلح یا رییس ثبت اسناد یا حاكم محل خواهد‌بود.
ماده 294 - اعتراض نامه باید مراتب ذیل را دارا باشد:
- سواد كامل برات با كلیه محتویات آن اعم قبولی و ظهرنویسی و غیره
- امر تأدیه وجه برات
مأمور اجرا باید حضور یا غیاب شخصی كه باید وجه برات را بدهد و علل امتناع تأدیه یا قبول و همچنین علل عدم امكان امضاء یا امتناع امضاء‌را ذیل اعتراضنامه قید و امضاء كند.
ماده 295 - هیچ نوشته نمی‌تواند طرف دارنده برات جایگیر اعتراضنامه شود مگر موارد مندرجه مواد 261 - 262 و 263 راجع مفقود‌شدن برات.
ماده 296 - مأمور اجرا باید سواد صحیح اعتراضنامه را محل اقامت اشخاص مذكور ماده 293 بدهد.
ماده 297 - دفتر محكمه یا دفتر مقاماتی كه وظیفه محكمه را انجام می‌دهند باید مفاد اعتراضنامه را روز روز ترتیب تاریخ و نمره دفتر‌مخصوصی كه صفحات آن توسط رییس محكمه یا قائم‌مقام او نمره و امضاء شده است ثبت نمایند - صورتی كه محل اقامت برات‌دهنده یا‌ظهرنویس اولی روی برات قید شده باشد دفتر محكمه باید آنها را توسط كاغذ سفارشی علل امتناع تأدیه مستحضر سازد.
مبحث یازدهم - برات رجوعی
ماده 298 - برات رجوعی براتی است كه دارنده برات اصلی پس اعتراض برای دریافت وجه آن و مخارج صدور اعتراضنامه و تفاوت نرخ عهده برات‌دهنده یا یكی ظهرنویسها صادر می‌كند.
ماده 299 - اگر برات رجوعی عهده برات‌دهنده اصلی صادر شود تفاوت بین نرخ مكان تأدیه برات اصلی و نرخ مكان صدور آن عهده او‌خواهد بود و اگر برات رجوعی عهده یكی ظهرنویسها صادر شود مشارالیه باید عهده تفاوت نرخ مكانی كه برات اصلی را آنجا معامله یا‌تسلیم كرده است و نرخ مكانی كه برای رجوعی آنجا صادر شده است برآید.
ماده 300 - برات رجوعی باید صورت‌حسابی (حساب بازگشت) ضمیمه شود - صورت حساب مزبور مراتب ذیل قید می‌گردد:
- اسم شخصی كه برات رجوعی عهده او صادر شده است
- مبلغ اصلی برات اعتراض شده
- مخارج اعتراضنامه و سایر مخارج معموله قبیل حق‌العمل صراف و دلال و وجه تمبر و مخارج پست و غیره
- مبلغ تفاوت نرخهای مذكور ماده (299)
ماده 301 - صورت‌حساب مذكور ماده قبل باید توسط دو نفر تاجر تصدیق شود علاوه لازم است برات اعتراض شده و سواد مصدقی اعتراضنامه صورت حساب مزبور ضمیمه گردد.
ماده 302 - هر گاه برات رجوعی عهده یكی ظهرنویسها صادر شود علاوه بر مراتب مذكور مواد 300 و 301 باید تصدیقنامه كه تفاوت بین‌نرخ مكان تأدیه برات اصلی و مكان صدور آن را معین نماید ضمیمه شود.
ماده 303 - نسبت یك برات صورت‌حساب بازگشت متعدد نمی‌توان ترتیب داد و اگر برات رجوعی عهده یكی ظهرنویسها صادر شده باشد‌حساب بازگشت متوالیاً توسط ظهرنویسها پرداخته می‌شود تا برات‌دهنده اولی برسد. تحمیلات براتهای رجوعی را نمی‌توان تماماً بر یك نفر وارد ساخت - هر یك ظهرنویسها و برات‌دهنده اولی فقط عهده‌دار یك خرج است.
ماده 304 - خسارت تأخیر تأدیه مبلغ اصلی برات كه واسطه عدم تأدیه اعتراض شده است روز اعتراض و خسارت تأخیر تأدیه مخارج اعتراض و مخارج برات رجوعی فقط روز اقامه دعوی محسوب می‌شود.