ماده 144 - مجمع عمومی عادی هر سال یك یا چند بازرس انتخاب میكند تا بر طبق این قانون وظایف خود عمل كنند. انتخاب مجددبازرس یا بازرسان بلامانع است. مجمع عمومی عادی هر موقع میتواند بازرس یا بازرسان را عزل كند شرط آن كه جانشین آنها را نیز انتخاب نماید.
تبصره - حوزههایی كه وزارت اقتصاد اعلام میكند وظایف بازرسی شركتها را شركتهای سهامی عام اشخاصی میتوانند ایفا كنند كه نامآنها فهرست رسمی بازرسان شركتها درج شده باشد. شرایط تنظیم فهرست و احراز صلاحیت بازرسی شركتهای سهامی عام و درج ناماشخاص صلاحیتدار فهرست مذكور و مقررات و تشكیلات شغلی بازرسان تابع آییننامهای میباشد كه پیشنهاد وزارت اقتصاد و تصویبكمیسیونهای اقتصاد مجلسین قابل اجراء خواهد بود.
ماده 145 - انتخاب اولین بازرس یا بازرسان شركتهای سهامی عام مجمع عمومی مؤسس و انتخاب اولین بازرس یا بازرسان شركتهایسهامی خاص طبق ماده 20 این قانون عمل خواهد آمد.
ماده 146 - مجمع عمومی عادی باید یك یا چند بازرس علیالبدل نیز انتخاب كند تا صورت معذوریت یا فوت یا استعفاء یا سلب شرایط یا عدمقبول سمت توسط بازرس یا بازرسان اصلی جهت انجام وظایف بازرسی دعوت شوند.
ماده 147 - اشخاص زیر نمیتوانند سمت بازرسی شركت سهامی انتخاب شوند:
- اشخاص مذكور ماده 111 این قانون.
- مدیران و مدیر عامل شركت.
- اقرباء و نسبی مدیران و مدیر عامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم.
- هركس كه خود یا همسرش از اشخاص مذكور بند 2 موظفاً حقوق دریافت میدارد.
ماده 148 - بازرس یا بازرسان علاوه بر وظایفی كه سایر مواد این قانون برای آنان مقرر شده است مكلفند درباره صحت و درستی صورت دارایی و صورتحساب دوره عملكرد و حساب سود و زیان و ترازنامهای كه مدیران برای تسلیم مجمع عمومی تهیه میكنند و هم چنین درباره صحتمطالب و اطلاعاتی كه مدیران اختیار مجامع عمومی گذاشتهاند اظهار نظر كنند. بازرسان باید اطمینان حاصل نمایند كه حقوق صاحبان سهام حدودی كه قانون و اساسنامه شركت تعیین كرده است طور یكسان رعایت شده باشد و صورتی كه مدیران اطلاعاتی برخلاف حقیقت اختیارصاحبان سهام قرار دهند بازرسان مكلفند كه مجمع عمومی را از آن آگاه سازند.
ماده 149 - بازرس یا بازرسان میتوانند هر موقع هر گونه رسیدگی و بازرسی لازم را انجام داده و اسناد و مدارك و اطلاعات مربوط شركت رامطالبه كرده و مورد رسیدگی قرار دهند. بازرس یا بازرسان میتوانند مسئولیت خود انجام وظایفی كه بر عهده دارند از نظر كارشناسان استفاده كنند شرط آن كه آنها را قبلاً شركت معرفی كرده باشند. این كارشناسان مواردی كه بازرس تعیین میكند مانند خود بازرس حق هر گونه تحقیق ورسیدگی را خواهند داشت.
ماده 150 - بازرس یا بازرسان موظفند با توجه ماده 148 این قانون گزارش جامعی راجع وضع شركت مجمع عمومی عادی تسلیم كنند.گزارش بازرسان باید لااقل ده روز قبل از تشكیل مجمع عمومی عادی جهت مراجعه صاحبان سهام مركز شركت آماده باشد.
تبصره - صورتی كه شركت بازرسان متعدد داشته باشد هر یك میتواند تنهایی وظایف خود را انجام دهد لیكن كلیه بازرسان باید گزارشواحدی تهیه كنند. صورت وجود اختلاف نظر بین بازرسان موارد اختلاف با ذكر دلیل گزارش قید خواهد شد.
ماده 151 - بازرس یا بازرسان باید هر گونه تخلف یا تقصیری امور شركت از ناحیه مدیران و مدیر عامل مشاهده كنند اولین مجمع عمومیاطلاع دهند و صورتی كه ضمن انجام مأموریت خود از وقوع جرمی مطلع شوند باید مرجع قضایی صلاحیتدار اعلام نموده و نیز جریان را اولینمجمع عمومی گزارش دهند.
ماده 152 - صورتی كه مجمع عمومی بدون دریافت گزارش بازرس یا بر اساس گزارش اشخاصی كه برخلاف ماده 147 این قانون عنوانبازرس تعیین شدهاند صورت دارایی و ترازنامه و حساب سود و زیان شركت را مورد تصویب قرار دهد این تصویب هیچ وجه اثر قانونی نداشته ازدرجه اعتبار ساقط خواهد بود.
ماده 153 - صورتی كه مجمع عمومی بازرس معین نكرده باشد یا یك یا چند نفر از بازرسان عللی نتوانند گزارش بدهند یا از دادن گزارشامتناع كنند رئیس دادگاه شهرستان تقاضای هر ذینفع بازرس یا بازرسان را تعداد مقرر اساسنامه شركت انتخاب خواهد كرد تا وظایف مربوطه راتا انتخاب بازرس وسیله مجمع عمومی انجام دهند. تصمیم رئیس دادگاه شهرستان این مورد غیر قابل شكایت است.
ماده 154 - بازرس یا بازرسان مقابل شركت و اشخاص ثالث نسبت تخلفاتی كه انجام وظایف خود مرتكب میشوند طبق قواعد عمومیمربوط مسئولیت مدنی مسئول جبران خسارات وارده خواهند بود.
ماده 155 - تعیین حقالزحمه بازرس با مجمع عمومی عادی است.
ماده 156 - بازرس نمیتواند معاملاتی كه با شركت یا حساب شركت انجام میگیرد طور مستقیم یا غیر مستقیم ذینفع شود.