فصل چهارم - مقررات مختلفه
ماده 219 - مدت مرور زمان دعاوی اشخاص ثالث بر علیه شركاء یا وراث آنها راجع معاملات شركت ( مواردی كه قانون شركاء یا وراث آنهارا مسئول قرار داده) پنج سال است. مبدأ مرور زمان روزی است كه انحلال شركت یا كنارهگیری شریك یا اخراج او از شركت اداره ثبت ثبت رسیده و مجله رسمی اعلان شده باشد. صورتی كه طلب پس از ثبت و اعلان قابل مطالبه شده باشد مرور زمان از روزی شروع میشود كه طلبكار حق مطالبه پیدا كرده.
تبصره - دعوایی كه سنخاً تابع مرور زمان كوتاهتری بوده یا موجب این قانون مرور زمان طولانیتری برای آن معین شده از مقررات این مادهمستثنی است.
ماده 220 - هر شركت ایرانی كه فعلاً وجود داشته یا آتیه تشكیل شود و با اشتغال امور تجارتی خود را صورت یكی از شركتهای مذكور این قانون نیاورده و مطابق مقررات مربوطه آن شركت عمل ننماید شركت تضامنی محسوب شده و احكام راجع شركتهای تضامنی مورد آناجرا میگردد. هر شركت تجارتی ایرانی مذكور این قانون و هر شركت خارجی كه بر طبق قانون ثبت شركتها مصوب خرداد ماه 1310 مكلف ثبت است باید كلیه اسناد و صورتحسابها و اعلانات و نشریات خطی یا چاپی خود ایران تصریح نماید كه تحت چه نمره ایران ثبت رسیده و الا محكوم جزای نقدی از دویست تا دو هزار ریال خواهد شد - این مجازات علاوه بر مجازاتی است كه قانون ثبت شركتها برای عدم ثبت مقرر شده.
ماده 221 - اگر شركت سهام یا اوراق استقراضی داشته باشد كه مطابق اساسنامه شركت یا تصمیم مجمع عمومی قیمت آنها طریق قرعه باید تأدیهشود و قبل از تأدیه قیمت آن سهام یا اوراق منافعی كه آنها تعلق گرفته پرداخته شده باشد شركت موقع تأدیه اصل قیمت نمیتواند منافع تأدیه شدهرا استرداد نماید.
ماده 222 - هر شركت تجارتی میتواند اساسنامه خود قید كند كه سرمایه اولیه خود را وسیله تأدیه اقساط بعدی از طرف شركاء یا قبولشریك جدید زیاد كرده و یا واسطه برداشت از سرمایه آن را تقلیل دهد. اساسنامه حداقلی كه تا آن میزان میتوان سرمایه اولیه را تقلیل داد صراحتاً معین میشود. كمتر از عشر سرمایه اولیه شركت را حداقل قرار دادن ممنوع است.
باب چهارم
برات - فتهطلب - چك
فصل اول - برات
مبحث اول - صورت برات
ماده 223 - برات علاوه بر امضاء یا مهر براتدهنده باید دارای شرایط ذیل باشد:
- قید كلمه (برات) روی ورقه.
- تاریخ تحریر (روز و ماه و سال).
- اسم شخصی كه باید برات را تأدیه كند.
- تعیین مبلغ برات.
- تاریخ تأدیه وجه برات.
- مكان تأدیه وجه برات اعم از اینكه محل اقامت محالعلیه باشد یا محل دیگر.
- اسم شخصی كه برات وجه یا حوالهكرد او پرداخته میشود.
- تصریح اینكه نسخه اول یا دوم یا سوم یا چهارم الخ است.
ماده 224 - برات ممكن است حوالهكرد شخص دیگر باشد یا حوالهكرد خود براتدهنده.
ماده 225 - تاریخ تحریر و مبلغ برات با تمام حروف نوشته میشود. اگر مبلغ بیش از یك دفعه تمام حروف نوشته شده و بین آنها اختلاف باشد مبلغ كمتر مناط اعتبار است اگر مبلغ با حروف و رقم هر دو نوشته شده وبین آنها اختلاف باشد مبلغ با حروف معتبر است.
ماده 226 - صورتی كه برات متضمن یكی از شرایط اساسی مقرر فقرات 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 و 8 ماده 223 نباشد مشمول مقرراتراجعه بروات تجارتی نخواهد بود.
ماده 227 - برات ممكن است دستور و حساب شخص دیگری صادر شود.
مبحث دوم - قبول و نكول
ماده 228 - قبولی برات خود برات با قید تاریخ نوشته شده امضاء یا مهر میشود. بصورتی كه برات وعده از رؤیت باشد تاریخ قبولی با تمام حروف نوشته خواهد شد - اگر قبولی بدون تاریخ نوشته شد تاریخ برات تاریخ رؤیتحساب میشود.
ماده 229 - هر عبارتی كه محالعلیه برات نوشته امضاء یا مهر كند قبولی محسوب است مگر اینكه صریحاً عبارت مشعر بر عدم قبول باشد. اگر عبارت فقط مشعر بر عدم قبول یك جزء از برات باشد بقیه وجه برات قبول شده محسوب است. صورتی كه محالعلیه بدون تحریر هیچ عبارتی برات را امضاء یا مهر نماید برات قبول شده محسوب میشود.
ماده 230 - قبولكننده برات ملزم است وجه آن را سر وعده تأدیه نماید.
ماده 231 - قبول كننده حق نكول ندارد.
ماده 232 - ممكن است قبولی منحصر یك قسمت از وجه برات باشد این صورت دارنده برات باید برای بقیه اعتراض نماید.
ماده 233 - اگر قبولی مشروط شرط نوشته شد برات نكول شده محسوب میشود ولی معهذا قبولكننده شرط حدود شرطی كه نوشتهمسئول پرداخت وجه برات است.
ماده 234 - قبولی براتی كه وجه آن خارج از محل اقامت قبولكننده باید تأدیه شود تصریح مكان تأدیه ضروری است.
ماده 235 - برات باید محض ارائه یا منتهی ظرف 24 ساعت از تاریخ ارائه قبول یا نكول شود.
ماده 236 - نكول برات باید موجب تصدیقنامه كه رسماً تنظیم میشود محقق گردد - تصدیقنامه مزبور موسم است اعتراض (پروتست)نكول.
ماده 237 - پس از اعتراض نكول ظهرنویسها و براتدهنده تقاضای دارنده برات باید ضامنی برای تأدیه وجه آن سر وعده بدهند یا وجه براترا انضمام مخارج اعتراضنامه و مخارج برات رجوعی (اگر باشد) فوراً تأدیه نمایند.
ماده 238 - اگر بر علیه كسی كه براتی قبول كرده ولی وجه آن را نپرداخته اعتراض عدم تأدیه شود دارنده براتی نیز كه همان شخص قبول كرده ولیهنوز موعد پرداخت آن نرسیده است میتواند از قبولكننده تقاضا نماید كه برای پرداخت وجه آن ضامن دهد یا پرداخت آن را نحو دیگری تضمینكند.