داشتن برند و علامت تجاری به کسب و کارها و هویت محصولات و خدمات نقش و لعاب تازه ای می دهد از این رو بسیاری از فعالان اقتصادی و تجاری به دنبال معرفی و نشان داده محصولات خود و مهم تر از آن به منظور ایجاد تمایزی بین تولیدات و خدمات خود با سایر افراد حقیقی و حقوقی اقدام به طراحی و معرفی یک برند می کنند .
در این راستا به منظور برخورداری از حمایت دولت و همچنین محافظت از برند و علامت تجاری بحث ثبت علامت تجاری در اداره مالکیت معنوی مطرح می شود که اغلب در این کار بر عهده شرکت های حقوقی و وکالی خبره این حوزه به دلیل حساسیت و ریزه کاری های حقوقی واگذار می شود.
آیا خود اشخاص حقیقی و حقوقی هم می توانند برند را بدون نیاز به مشاور و وکیل ثبت کنند؟
در درجه اول باید گفت هیچ قانون داخلی و یا بین المللی ثبت برند و علائم تجاری را الزام نکرده و هر شخص حقیقی و حقوقی ضمن اینکه می تواند از یک تا چندین برند متفاوت در حوزه های اقتصادی متفاوت و برای گروه محصولات متفاوت رونمایی و استفاده کند اما هیچ گاه الزامی ندارد که هر یک از این برند ها را به ثبت برساند.
تنها ثبت برخی از علام تجاری به موجب مصوبه سوم اردیبهشت 1328 هیئت وزیران الزام شده است که عبارتند از :
- تمامی داروهای طبی باید الزاما برند داشته باشند و آن را به ثبت برسانند.
- تمامی غذاها و مواد خوراکی که در ظروف در بسته و خاص بسته بندی می شوند باید دارای برند بوده و این برند الزاما به ثبت برسد.
- تمامی نوشابه ها و نوشیدنی های گاز دار باید صاحب برند بوده و این برند به ثبت برسد.
- تمامی لوازم آرایشی که بصورت مستقیم بر روی پوست استعمال می شوند هم باید دارای برند بوده و این برند به ثبت برسد.
این قانون تنها خاص محصولات داخلی نیست و کلیه تولیدی های خارج از کشور هم اگر بخواند محصولات خود را در ایران عرضه کنند باید دارای برند های ثبت شده قانونی در سازمان جهانی ثبت علامت تجاری یا WIPO باشند.
اما سایر برند ها و علائم تجاری الزامی برای ثبت علامت تجاری ندارند اما در نظر باید داشته باید که تنها برند هایی قابل حمایت دولت می باشند و همچنین حق انحصاری فردی حقیقی و یا حقوقی تلقی می شوند که قبلا به ثبت رسیده باشند و مالک آنها مشخص شده باشد. این موضوع به صراحت در ماده 2 قانون ثبت علائم و اختراعات قید شده است.
لذا اگر برندی ثبت نشده باشد و مورد سو استفاده قرار بگیرد مطالبه حقوق از دست رفته بسیار مشکل خواهد بود و عملا کار زیادی برای آن نمی شود انجام داد.
بصورت کلی مطابق با قانون تا وقتی که یک محصول و یا خدمت دارای وجه ممیزی مشخصی نباشد به راحتی می توان از آن به عنوان برند استفاده کرد و ثبت کرد. همچنین هر گونه طرح و تصویر و یا نمادی که دارای شرایط قانونی ثبت علامت تجاری باشد مانند اینکه کپی برداری نشده باشد، شبیه و یا به شکل نزدیکی شبیه برند دیگری نباشد، از حروف خاص و تعریفی در آن استفاده نشده باشد، دارای جنبه ایجاد تمایز باشد و سایر موارد گفته شده در قانون برای پذیرش برند را داشته باشد می تواند به عنوان برند ثبت شود.
بنابراین در هیچ کجای قانون اشاره ای به الزام شرکت ها برای دریافت وکیل و استفاده از شرکت های حقوقی نشده است هر چند بارها توصیه هایی برای استفاده از این موسسات حقوقی و وکلا به دلیل هزینه های زیاد و پیچیدگی های قانونی بوده است.
چگونه باید خودمان برند ثبت کنیم؟
در ابتدای راه باید اطمینان حاصل کنید که برندی که دوست دارید به ثبت برسانید شرایط قانونی لازم را دارد. برای این کار توصیه می شود که برند خود را از طریق خود اداره مالکیت معنوی ،سایت این سازمان و یا با کمک موسسات حقوقی استعلام نمایید . هر چند برخی از شرکت ها و سایت ها هم این کار را بصورت انلاین انجام می دهند ولی باید متذکر شد که بسیاری از این سایت ها به روز نیستند و نمی توان زیاد به آنها اطمینان کرد.
در همین راستا پس از اطمینان از قانونی بودن درخواست برندی که می خواهید درخواست ثبت آن را داشته باشید باید به آدرس سایت اداره مالکیت معنوی رفته و در این سایت برند خود را ثبت نام کنید. قبل از ورود به سایت در نظر داشته باشید که باید مدارک و مستندات لازم را برای درخواست خود فراهم نموده باشید زیرا در هنگام ثبت نام برند باید تمامی این مستندات بصورت اسکن شده بارگذاری شوند تا کار رسیدگی به درخواست انجام شود.
مدارک و مستندات مورد نیاز برای آماده کردن قبل از درخواست و اسکن کردن آنها بسته به حقیقی و یا حقوقی بودن عبارتند از :
اشخا ص حقیقی:
- اظهار نامه ثبت علامت تجاری
- کپی شناسنامه
- کارت ملی
- کپی کارت بازرگانی چنانچه که در برند درخواستی از حروف لاتین استفاده شده باشد
- کپی یک جواز فعالیت اعم از جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب و یا هر گونه گواهی فعالیت از نهاد های دولتی
- نمونه برند مورد درخواست
اشخا ص حقوقی:
- اظهارنامه ثبت علامت تجاری
- کپی شناسنامه مدیر عامل
- کپی کارت ملی مدیر عامل
- کپی روزنامه ی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت
- کپی جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب
- کپی کارت بازرگانی چنانچه که از حروف لاتین در برند درخواستی استفاده شده باشد
- نمونه برند مورد درخواست
پس از تهیه و اسکن این مدارک در سایت موضوع ثبت علامت تجاری ثبت نام می شود. در این مرحله باید فردی به عنوان نماینده قانونی شرکت برای تماس در شرایط اضطراری تعیین شود و نمونه برند مورد درخواست به همراه اظهارنامه و سایر مدارک باید بارگذاری شود.
پس از مدت زمانی کارشناسان اداره مالکیت معنوی این درخواست را بررسی و در صورت موافقت اعلام می کنند. همواره باید با بررسی شماره درخواست اظهارنامه ثبت علامت تجاری خود را در سایت دنبال کنید.
در صورت موافقت باید اصل مدارک را بصورت پستی و یا حضوری به اداره مالکیت معنوی ارسال کنید. این اداره تنها در تهران قرار داده و هیچ شعبه دیگری در ایران ندارد و موضوع ثبت علامت تجاری و علائم تجاری هم تنها در این اداره پیگیری می شود.
اما اگر موضوع برند تایید نشده باشد دو حالت دارد. اگر رد شده باشد که قابل پیگیری نیست اما اگر تکمیل مدارک زده شده باشد باید مدرک مورد نظر تهیه و دوباره بارگذاری و اعلام شود.
سپس باید هزینه های ثبت علامت تجاری پرداخت و آگهی ثبت علامت تجاری در روزنامه رسمی چاپ شود و پس از یک مهلت سی روزه اگر اعتراضی به ثبت علامت تجاری نبود این برند به نام فرد متقاضی ثبت می شود و گواهینامه ای به مدت 10 سال برای وی صادر و به آدرس اعلام شده ارسال می شود.
اما با تمامی این شرایط در نظر داشته باشید که هزینه ثبت علامت تجاری بواسطه کمک و همیاری شرکت ها و موسسات حقوقی هزینه بسیار نا چیزی است و صرف این هزینه به منظور جلوگیری از چند باره کاری ها و اشتباهات رایج و اضافه هزینه های معمول به نظر منطقی می آید.
موسسه حقوقی ویونا با استفاده از خبره ترین کارشناسان ثبت علامت تجاری همواره آماده ارائه بهترین خدمات و مشاوره های لازم به مشتریان و هم میهنان عزیز می باشد.