تبدیل سهام بی نام به بانام: در دو مورد به مرحله اجرا گذاشته میشود. اول طبق تصمیم مجمع عمومی فوق العاده، دوم به موجب مقررات اساسنامه که به هر حال طبق ماده 44 قانون تجارت باید مراتب از طریق روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت را منتشر میسازد، سه نوبت هر یک به فاصله 5 روز منتشر شود و به صاحبان سهام باید 6 ماه فرصت داده شود تا به شرکت مراجعه و با ارائه سهام بی نام خود سهام بانام دریافت دارند.
ابطال سهام بی نام سهامدارانی که در فرصت معینه سهام خود را جهت تبدیل سهام بی نام به سهام بانام ارائه ننمايند و فروش این گونه سهام:
چنانچه سهامداران سهام بی نام شرکت به اطلاعیه های شرکت که به طریق فوق در روزنامه های کثیرالانتشار شرکت که آگهی های شرکت را منتشر میسازد توجهی ننمایند، به ناچار شرکت طبق ماده 45 قانون تجارت سهام بی نام آنها را باطل و برابر تعداد سهام بی¬نام، سهام بانام صادر می¬نماید و چون طبق اساسنامه به هر حال شرکت باید برابر سرمایه خود سهام و به تعداد لین گونه سهام، مالک آن را مشخص نماید- باید طبق ماده فوق این گونه سهام را در بورس اوراق بهادار (در صورتی که سهام شرکت در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشد)، وگرنه از طریق حراج در معرض فروش قرار دهد. از حاصل فروش بدواً کلیه هزینه ها اعم از هزینه آگهی و حق الزحمه و مخارج کارگزار بورس و غیره کسر و مازاد در حساب بانکی بهره-دار سپرده میشود. در صورتی که ظرف ده سال از تاریخ فروش سهام باطل شده، دارنده سهم به شرکت مراجعه نماید، مبلغ سپرده و بهره به دستور شرکت از طرف بانک به صاحب سهم پرداخت میشود و پس از انقضای مدت ده سال باقیمانده وجوه در حکم مال بلاصاحب بوده و باید از طرف بانک و با اطلاع دادستان شهرستان به خزانه دولت منتقل گردد.
نحوه انتشار آگهی حراج سهام بی نام: در مورد سهام بی نام به بانام، آگهی حراج حداکثر تا یک ماه پس از انقضای مهلت شش ماه که سهامداران بی نام حق ارائه سهام خود به شرکت جهت وصول سهام بانام را دارند به عمل می آید، فاصله بین آگهی و تاریخ حراج حداقل ده روز و حداکثر یک ماه خواهد بود، در صورت عدم فروش سهام، شرکت می تواند حراج را تا دو نوبت دیگر تجدید نماید، سئوالى که در اینجا مطرح میشود این است که چنانچه دارنده سهام بی نام قبل از انتشار آگهی حراج متوجه شده و به شرکت مراجعه نماید تکلیف چیست؟ قانون تجارت این موضوع را مسکوت گذاشته است، به نظر میرسد که در این مورد باید دو موضوع را مورد مداقه قرار داد:
اول: زمانی که مهلت شش ماه منقضی شد ولی شرکت هنوز به تعداد سهام بی نام تحویل داده نشده، سهام با نام صادر ننموده است و همچنین نسبت به انتشار آگهی حراج اقدام نکرده است، در این خصوص به نظر میرسد چنانچه دارنده سهم بی نام در این برهه از زمان به شرکت مراجعه نماید، شرکت می¬تواند نسبت به صدور سهام بانام به ارائه دهنده سهام بی نام اقدام نماید، چون در این خصوص منع قانونی خاصی در قانون تجارت مشاهده نمیشود و حق مکتسبه ای برای شخصی ایجاد نشده است، مضاف بر این که شرکت با صدور سهام بانام برای دارنده سهام بی نام در این برهه از زمان، تحصیل حاصل از اقدامات در شرف انجام خود نموده است.
دوم: زمانی که مهلت شش ماه منقضی شده و شرکت نسبت به صدور سهام بانام برابر تعداد سهام بی نام ارائه نشده، اقدام و آگهی حراج را نیز منتشر ساخته است، نظر به این که در این برهه شرکت با اعلام ابطال سهام بی نام، نسبت به صدور سهام بانام و آگهی حراج آن اقدام نموده است، حقوق دارندگان این گونه سهام بی نام برای دریافت سهام بانام ساقط، این گونه سهامداران مکلف هستند مانند عموم مردم برای دریافت سهام شرکت از طریق حراج و یا اوراق بورس بهادار اقدام نمایند.
نکته: نظر به اینکه شرکتهای سهامی خاص حق عرضه سهام خود را در بورس اوراق بهادار ندارند، در این خصوص فقط حق اجازه فروش سهام بی نام خود را از طریق حراج و پس از انتشار آگهی حراج به طریق بالا خواهند داشت.