بانک و موسسه اعتباری و مالی یکی از انواع شرکت هایی است که در سال های اخیر در ایران بصورت خصوصی نیز می تواند به ثبت رسیده و فعالیت کند. در ایران برای ثبت بانک و موسسات مالی و اعتباری بهترین گزینه و در اصل قانونی ترین نوع شرکت برای ثبت شرکت سهامی عام می باشد.
برای ثبت بانک و موسسات مالی و اعتباری در قالب سهامی عام ابتدا باید با مشارکت حداقل 5 نفر شرکت به ثبت برسد که بتوانند حداقل 5 میلیون ریال به عنوان سرمایه اولیه را تعهد و 35 درصد از ان را در حسابی متعلق به شرکت و به نام شرکت تادیه نمایند. ولی ثبت شرکت سهامی عام برای بانک تفاوت هایی دارد . مثلا میزان سرمایه لازم باید از طرف بانک مرکزی اعلام شود.
هر یک از این موسسین باید میزانی از سرمایه شرکت را تعهد نمایند و در اساسنامه این شرکت ها میزان سهام را با تقسیم ان به قطعات کوچکتر مشخص نموده و متناسب با اورده نقدی و غیر نقدی هر یک از سهامداران ان را در بین خود تقسیم نمایند. در این نوع شرکت ها به دلیل سرمایه ای و سهامی بودن انها هر یک از سهامداران تنها به اندازه مبلغ اسمی سهام خود در شرکت مسئولیت دارند و هیچ نیازی نیست برای جبران خسارت و بدهی های شرکت از اموال و دارایی های خود صرف کنند.
به دلیل اینکه ثبت بانک و موسسه اعتباری و مالی باید در قابل سهامی عام باشد باید اغلب سهام این شرکت به مردم واگذار شود. سهامداران بانک های خصوصی و موسسات مالی و اعتباری باید از اشخاص حقیقی ایرانی باشند و اگر از اشخاص حقوقی هستند باید مالکیت 75 درصد از دارایی های انها در اختیار اشخاص حقیقی ایرانی باشد.
برای تاسیس یک بانک و یا موسسه مالی اولین قدم و مهمترین قدم دریافت مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می باشد. این مجوز تنها برای تشکیل پرونده ثبتی بانک و پذیره نویسی فروش سهام توسط بانک مرکزی صادر می شود. در نظر داشته باشید این مجوز به معنای تاسیس بانک و یا موسسه اعتباری تلقی نمی شود. این مجوز از الزامات مورد نیاز اداره ثبت شرکت ها برای تاسیس بانک و موسسات مالی و اعتباری است . ضمنا برای تاسیس شعب بانک نیز مجددا باید بانک مرکزی مجوز صادر نماید.
هر چند شرکت های سهامی عام در ایران سهام از نوع بی نام صادر می کنند ولی طبق مجوز بانک مرکزی و مطابق با قوانین و مقررات اداره ثبت شرکت ها سهام شرکت های سهامی عام بانکی و اعتباری باید با نام صادر شود.
تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی ایران که شرایط لازم را داشته باشند می توانند برای ثبت بانک و موسسه مالی و اعتباری اقدام نمایند. این افراد باید تقاضایی به همراه پیش نویس اساسنامه و مدارک لازم مطابق با دستورالعمل های لازم را برای بانک مرکزی ارسال تا درخواست انها توسط کارشناسان این بانک بررسی شود و در صورت تایید مجوز بانک مرکزی صادر خواهد شد. باید در نظر داشت که هر گونه تغییر در مفاد اساسنامه حتی در زمان ثبت شرکت باید با هماهنگی و تایید بانک مرکزی باشد.
متقاضیان ثبت و تاسیس بانک و موسسات مالی و اعتباری باید دارای حسن شهرت در حوزه های مالی و حرفه ای باشند و هیچ گونه سابقه محکومیت قضایی و کیفری نداشته باشند. همچنین متقاضیان باید سابقه فعالیت به مدت حداقل 5 سال را در نظام بانکی در رزومه فعالیت خود داشته باشند . ضمن اینکه اشخاص حقوقی که سهامدار و یا شریک در سایر بانک های دولتی باشند نمی توانند در تاسیس بانک های خصوصی مشارکت نمایند.
از دیگر شرایط تاسیس بانک خصوصی در ایران این است که متقاضیان قادر به تامین و تکمیل سرمایه مورد نیاز بانک در شرایط اضطراری و در صورت عدم کفایت سرمایه بانک و همچنین در صورت زیان دهی بانک و یا موسسه مالی را داشته باشند. اعضا هیئت مدیره بانک های خصوصی و موسسات اعتباری باید از بین سهامداران الزاما انتخاب شوند و این اعضا باید در سوابق خود مهارتها و تخصص های لازم بانکداری را داشته باشند.
تمامی اعضا هیئت مدیره تنها باید در همین بانک عضویت داشته باشند و عضویت انها در سایر بانک های دولتی و خصوصی خلاف قوانین ثبت بانک ها و موسسات مالی می باشد مگر اینکه خود بانک مرکزی مجوز مشارکت برخی از انها در سایر بانک ها را به هر دلیل صادر کرده باشد.
شرکا حقوقی که خواستار مشارکت در تاسیس بانک خصوصی و موسسه اعتباری و مالی هستند باید ترازنامه و مدارک فعالیت سه سال اخیر شرکت خود را تسلیم به بانک مرکزی برای بررسی لازم بکنند.
بانک مرکزی برای تاسیس بانک جدید میزان سرمایه لازم را اعلام می کند و متقاضیان به تاسیس بانک باید بتوانند میزان اعلام شده بانک مرکزی را با فروش سهام از طریق پذیره نویسی تادیه نمایند . ضمنا هرگونه فعالیت بانکی خاص مانند فعالیت های ارزی و بین المللی تنها در بانک جدید با مجوز بانک مرکزی می باشد. همچنین هیچ موسسه مالی و اعتباری و یا بانک دولتی نمی تواند بیشتر از یک درصد از سهام بانک های خصوصی را در اختیار داشته باشد مگر اینکه بانک مرکزی مجوز ان را صادر کرده باشد.
همچنین در تاسیس بانک خصوصی و موسسات مالی و اعتباری خصوصی موارد زیر قابل ملاحظه می باشد:
- سهام بانک ها و موسسات مالی و اعتباری خصوصی قابل عرضه در بورس اوراق بهادار می باشد
- هدف از تاسیس بانک ها و موسسات مالی و اعتباری نباید تامین منابع مالی برای سهامداران و اشخاص خاص دیگری باشد.
- سرمایه مورد نیاز برای تاسیس بانک و موسسات اعتباری نمی تواند با دریافت وام از سایر موسسات مالی و اعتباری تادیه شود
- هر زمان بانک مرکزی به خلاف مدارک و مستندات ارائه شده توسط متقاضیان تاسیس بانک خصوصی واقف شود می تواند مجوز بانک را لغو و جلوی فعالیت ان را بگیرد.
- بانک مرکزی در خصوص انواع سیاست های پولی و اعتباری و قوانین و مقررات دیگر در این موسسات و بانک ها به عنوان قانون گذار و متولی نظارت شناخته می شود و هر گونه ابلاغ و قانون بانکی مصوب بانک مرکزی باید توسط این بانک ها و موسسات اجرایی شود.
ثبت بانک و موسسه اعتباری و مالی از مهم ترین و مشکل ترین نوع شرکت های خصوصی در ایران می باشد که قوانین و مقررات خاص و منحصر به فرد خود را دارد و باید دقیقا مطابق با الگو های بانک مرکزی و قوانین اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد. هر گونه تغییر و حرکتی در این موسسات و بانک ها با سیاست های بانک مرکزی باید همسو بوده و مجوز لازم را از این بانک باید دریافت نموده باشید.
پیشنهاد می کنیم به هیچ عنوان برای ثبت بانک و موسسه مالی و اعتباری بدون مشاوره با وکلای خبره و مجرب موسسه حقوقی ویونا اقدام نکنید. تبعات هر گونه اشتباه در ثبت این نوع شرکت ها بسیار سنگین خواهد بود و به همین دلیل باید با دقت و شناخت کامل از موضوعات حقوقی انجام شود.