طرح صنعتی به نمونه های عینی و ظاهری محصولات گفته می شود. هر گاه این شکل ظاهری و زیبایی قابل رویت یک محصول برای اولین بار ارائه گردد یک طرح صنعتی جدید است . طرح های صنعتی به دلیل اینکه در دیدگاه مشتریان می توانند جلوه کنند و به عنوان یک محرک فروش و بازار یابی به کار روند بسیار اهمیت دارند.
طرح صنعتی باید جدید باشد و اولین نمونه در نوع خود باشد. نباید این نمونه در هر منطقه جغرافیایی دیگر دیده شود. طرحی می تواند به عنوان طرح صنعتی پذیرفته شود و قابل ثبت باشد که نوین وحاصل ایده و تفکرات یک خالق بدون الگو برداری و کپی برداری از محصولات و نمونه های داخلی و خارجی باشد.
طرح های صنعتی هم بصورت داخلی می توانند به ثبت برسند و هم بصورت بین المللی و خارجی. این طرح ها باید برای اینکه بتوانند مورد حمایت قرار بگیرد حتما به ثبت رسانده شود. ثبت مالکیت طرح های صنعتی در ایران با اداره مالکیت صنعتی زیر نظر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و با نظارت قوه قضائیه است.
طرح صنعتی برای اولین بار توسط فردی که اولین تقاضا و ادعا را داشته باشد و با ارائه اسناد و مدارک لازم برای اثبات اینکه طرح از خود او است هم بصورت حقیقی و هم بصورت حقوقی می تواند به ثبت برسد. لذا برای اینکه طرح صنعتی قابل ثبت باشد باید در اولین فرصت و بدون اینکه این طرح برای کسی افشا شود بلافاصله با تهیه یک اظهار نامه ثبت طرح صنعتی به ثبت برسد.
طرح های صنعتی از زمانی که به ثبت برسند مشمول حمایت های قانونی و حقوقی هستند. به این صورت که با انتصاب مالکیت این طرح ها به افراد ثبت کننده سایرین در هر گروه و شخصیتی نمی توانند بدون داشتن مجوز لازم از این طرح ها به نفع خود استفاده نمایند. استفاده غیر مجاز سو استفاده تلقی می شود و در صورت طرح شکایت از مالک طرح صنعتی می تواند تبعات زیادی برای خاطیان به همراه داشته باشد.
ثبت طرح صنعتی به دلیل اینکه در صورت موفقیت طرح در جلب نظر و تاثیر بر روی افکار عمومی در موفقیت شرکت مستقیما دخیل می باشد و می تواند فروش و اینده یک شرکت را به شدت تحت تاثیر قرار دهد پتانسیل بالایی دارد که الگویی برای استفاده سایرین باشد که در صورت ثبت طرح توسط مالک این امکان فقط در اختیار انحصاری شرکت و یا شخص حقیقی ثبت کننده طرح صنعتی خواهد بود.
اما طرح های صنعتی باید بریا پذیرش جدید و نو باشند و در هیچ منطقه وثبتی دیگری نمونه ان افشا نشده باشد. اگر طرح های صنعتی جدید و بدیع و نواورانه نباشند، قبلا در جایی دیگر افشا شده و ثبت شده باشند حتی در کشور های دیگر ، اگر موازین شرعی و قانونی و حقوقی در انها رعایت نشده باشد، ترگ در انها از نماد های ملی و بین المللی و لشکری و کشوری استفاده شده باشد، با تمام ادعاها باز هم تنها تغییرات فنی داشته باشد نه تغییرات ظاهری، اگر امکان ساخت مجدد ان نباشد، اگر متغییر و غیر قابل ثبات شکلی، به تنهایی مفهومی نداشته باشند و در کنار دیگر طرح ها مفهوم پیدا کنند ، عینا مشابه نمونه ای در طبیعت باشند و یا از اشکال هندسی باشند شامل شرایط ثبت نمی شوند.
مراحل ثبت طرح های صنعتی
- ایجاد یک طرح جدید و نوین که نمونه و مشابهی در هیچ کجای دیگر دنیا نداشته باشد
- تهیه اظهارنامه ثبت طرح صنعتی با مشاوره کارشناسان حقوقی
- تهیه سایر مستندات مانند کپی مدارک شناسایی، مدارک تحصیلی، نمونه طرح صنعتی بصورت ماکت و ...
- ثبت نام در سایت مالکیت صنعتی و ارائه درخواست
- بررسی و تایید و یا رد طرح صنعتی توسط کارشناسان اداره ثبت مالیکت صنعتی
- رفه نواقص و مشکلات احتمالی دیده شده ( در صورت رد طرح درخواست امکان پیگیری وجود نخواهد داشت)
- تشکیل پرونده در اداره مالکیت صنعتی واقع در تهران
- پرداخت هزینه های ثبت
- اگهی ثبت طرح صنعتی در روزنامه رسمی و روزنامه کثیر الانتشار با هزینه متقاضی
- صدور پروانه مالکیت طرح صنعتی
طرح صنعتی از زمان ثبت در اداره مالکیت صنعتی به مدت 5 سال اعتبار خواهد داشت. این مدت برای دو دوره دیگر و هر کدام برای 5 سال قابل تمدید هستند. در صورتیکه برای تمدید این طرح ها از فرصت شش ماهه در نظر گرفته شده بگذرد این طرح ممکن است توسط فرد دیگری به ثبت برسد . ضمنا برای تاخیرات ایجاد شده می تواند جریمه برای شما در نظر گرفته شود.
مدارک مورد نیازی برای ثبت طرح صنعتی در ایران
- مدارک شناسایی و هویتی متقاضی( کپی شناسنامه و کارت ملی افراد حقیقی و اگهی تاسیس و اخرین تغییرات برای اشخاص حقوقی)
- 5 نمونه از اشکال و یا تصاویر گرافیکی در صورتیکه طرح صنعتی دو بعدی باشد
- 5 نمونه از شکل و یا تصویر گرافیکی در صورتیکه طرح صنعتی 3 بعدی باشد
- درخواست کتبی
- رسید پرداخت هزینه های ثبتی
- مدارک مربوط به حق تقدم
- مدارک نمایندگی در صورتیکه متقاضی ثبت طرح نمایندگی باشد
تصاویر ارائه شده برای مدارک ثبت طرح صنعتی باید دارای شرایط و ویژگی های زیر باشد:
- تصویر باید یک زمینه ساده باشد که طرح به خوبی دیده شود
- تصاویر باید بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم ان KB500 باشد
- تصاویر حداکثر در اندازهA4 و بصورت عموی باشند.
ثبت طرح صنعتی در ایران مطابق با آئین نامه های داخلی به ثبت می رسد و این طرح ها را به راحتی می توان بصورت بین المللی هم به ثبت رساند. از این رو انتخاب یک مشاور کاردان و موفق می تواند فرایند ثبت طرح صنعتی شما را تسهیل نماید.
به یاد داشته باشید که طرح های صنعتی در صورت داشتن شرایط لازم هم به عنوان اختراع و هم به عنوان برند و یا علامت تجاری هم قابل ثبت می باشند البته باید ساختار طرح صنعتی این اجازه را به شما بده و البته مهم تر اینکه از قابلیت های طرح خود مستحضر باشید.
به همین دلیل وکلای ما در موسسه حقوقی ویونا به سال ها تجربه اماده ارائه خدمات و مشاوره های لازم به علاقمندان ثبت داخلی و خارجی طرح صنعتی هستند.