در قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران 7 نوع شرکت تجاری دیده شده است که دلیل به وجود امدن این هفت نوع شرکت، خصوصیات متفاوت هر یک از این شرکت ها می باشد. در اصل شرکت های مختلف تجاری به دلیل تفاوت های اساسی و ساختاری در نوع شخصیت حقوقی ، نحوه شراکت، میزان و توانایی انجام خدمات، نحوه تقسیم سود و زیان و ... طبقه بندی شده اند که هر کدام از این موارد خصوصیتی از شرکت را نشان می دهند.
شرکت از مشارکت دو تا چند نفر به وجود می آید که در قالب تعهد و قراردادی با هم در راستای تحقق موضوعی با برنامه ریزی و هدف گذاری های خاص همکاری می کنند. از این رو به دنبال درخواست افراد برای داشتن شخصیت حقوقی و قانونی اولین موضوع تعیین قالب و شخصیت حقوقی مورد نیاز است. به همین دلیل باید با خصوصیات هر یک از شرکت های نام برده شده در قانون و نحوه شراکت و همکاری و ثبت و انجام عملیات در این شرکت ها آشنا بود.
بهترین راه برای اینکه با این خصوصیات آشنا شوید همواره تعامل و مشاوره با کارشناسان حقوقی موسسه حقوقی ویونا است. این قوانین و مقررات بسیار پیچیده و تخصصی هستند بنابراین شناخت آنها در حد جملات این مقاله صرفا جهت اشنایی نسبی اورده شده ولی برای ثبت شرکت در هر نوع قالبی حتما با مشاوران متخصص موسسه حقوقی ویونا تماس بگیرید.
در ادامه به خصوصیات هر یک از انواع شرکت های تجاری و یک موسسه غیر تجاری نام برده شده در قانون تجارت خواهیم پرداخت تا برای انتخاب قالب فعالیت شرکت بتواند به عنوان الگویی شما را راهنمایی بکند.
اصلی ترین خصوصیت شرکت های سهامی تقسیم سرمایه این شرکت ها به سهام ها و یا قطعات سهام مساوی است. شرکت سهامی عام بزرگترین قالب شرکت های تجاری را دارد و سرمایه زیادی در انها همیشه در جریان است. اقدامات و موضوعاتی که در این شرکت ها انجام می شود همیشه از بزرگترین موضوعات تجاری کشور هستند که تامین سرمایه زیادی را می طلبند.
خصوصیت اصلی دیگر شرکت سهامی عام فروش سهام این شرکت ها به مردم و افراد غیر موسس است. در اصل سهامداران ابتدایی و یا همان موسسین نمی توانند به تنهایی ولا اینکه سرمایه لازم را هم داشته باشند تامین کننده سرمایه شرکت های سهامی عام باشند و باید بیش از نیمی از سرمایه شرکت به مردم عادی فروخته شود. از این روی تنها شرکتی که می تواند در بورس وارد شود و پذیره نویسی کند شرکت سهامی عام است.
مسئولیت شرکت های سهامی عام را میزان سهام نفرات سهامدار تعیین می کند. بنابراین هر چه سهام بیشتری در این شرکت ها به نام فردی باشد ان فرد مسئولیت بالاتری دارد ولی تنها به همان اندازه سهام خود ، ضمن اینکه این فرد سود بیشتری هم به دست خواهد اورد.
شرکت های سهامی خاص نوع کوچک شرکت های سهامی هستند. در این شرکت ها هم سرمایه به سهام تقسیم می شود و هر فرد تنها به اندازه سرمایه خود در شرکت متعهد و پاسخگو خواهد بود. از مهم ترین خصوصیات این شرکت ها هم می توان به میزان مسئولیت پایین این شرکت ها اشاره نمود که هر فرد تنها به اندازه سهام خود مسئول هست و هم اینکه انواع خدمات و تولیدی ها و توزیع ها و فعالیت های تجاری در چارچوب مقرراتی محکم و به استناد قوانین حقوقی عالی این شرکت ها به راحتی در این قالب انجام شدنی است. شاید به همین دلیل باشد که شرکت های سهامی خاص بیشترین خواهان را در بین سایر انواع شرکت ها دارند.
تامین سرمایه مورد نیاز برای شرکت های سهامی خاص بر عهده خود موسسین است و نیازی نیست سهامی به افراد و مردم عادی فروخته شود و تصمیم گیری در این نوع شرکت ها محدود تر و بهتر از شرکت های سهامی عام انجام می شود.
شرکت با مسئولیت محدود از محبوب ترین قالب های ثبتی شرکت در دنیا است. ویژگی های زیادی را می توان برای این نوع قالب شرکت بر شمرد. اما از بهترین خصوصیات شرکت های با مسئولیت محدود می توان به سرمایه خیلی کم برای ثبت این شرکت ها اشاره نمود، هر فرد در شرکت تنها به اندازه دارایی و یا اورده خود در شرکت مسئولیت دارد و اینکه تغییر مدیران و تصمیم گیری در این شرکت ها کاملا با شرایط مسئولیت شرکا در اختیار خودشان خواهد بود و نگران تغییرات زیاد در دامنه فعالیت شرکت نمی باشند. انتخاب مدیر از بین شرکا و خارج از انها امکانپذیر است و بازرس را هم بصورت دلخواه می توانند انتخاب کنند.
یکی دیگر از خصوصیات ویژه شرکت های با مسئولیت محدود توانایی این شرکت ها است. اینکه در همه موضوعات می توانند به ثبت برسند و اینکه به راحتی می توانند نسبت به موضوعات مختلف انعطاف پذیر باشند. خصوصیت دیگر شرکت های با مسئولیت محدود که خیلی هم عامل تعیین کننده ای است این است که شرکت های با مسئولیت محدود هم از اشخاص ثبت کننده شرکت اعتبار خود را دریافت می کنند و هم از سرمایه خود . بنابراین اگر فردی دارای اعتبار در شرکت حاضر باشد می تواند در اعتبار شرکت تاثیر گذار باشد .
ویژگی و خصوصیت اصلی شرکت های تضامنی اعتبار اشخاص ثبت کننده این نوع شرکت ها می باشد. افرادی که بخصوص در زمینه های مالی و ارزی و یا خدمات خاص فعالیت می کنند و تنها نیاز به شخصیت حقوقی برای برخی از فعالیت ها دارند و در بین مشتریان خود به خوبی شناخته شده اند. شرکت های تضامنی با ضمانت همه فعالیت های شرکت توسط حداقل دو شریک ضامن فعالیت می کنند و به همین دلیل حیطه تصمیم گیری و تغییرات در اختیار خود شرکا است. شرکت های تضامنی به دلیل استفاده از نام و اعتبار افراد گاها بسیار معتبر و شناخته شده هستند و در ضمن نام این افراد در عنوان شرکت هم اورده می شود.
شرکت های مختلط
شرکت های مختلط بر دو نوع هستند که البته بصورت مجزا هم در قانون دیده شده اند. شرکت های مختلط سهامی و شرکت های مختلط غیر سهامی.
شرکت های مختلط عموما توسط شرکا ضامن اداره می شوند و این اصلی ترین خصوصیت این شرکت ها است. معمولا شرکا ضامنی که نیاز به تامین سرمایه دارند با انتخاب عده ای به عنوان شریک سرمایه خود را تامین می کنند و در قالب شرکت های مختلط و با قبول همه مسئولیت های شرکت فعالیت می کنند.
شرکت مختلط سهامی زمانی است که شرکا ضامن با افرادی متناسب با قانون شرکت های سهامی و با دادن قطعات سهام به انها مشارکت می کنند و شرکت مختلط غیر سهامی زمانی است که شرکا ضامن با همکاری شرکا با مسئولیت محدود و با دادن سهمی به انها فعالیت می کنند.
از خصوصیات اصلی این شرکت ها این است که با هر فرد شریک در این شرکت ها متناسب با نوع شراکت او در شرکت رفتار می شود. شرکا ضامن متناسب با شرکت های تضامنی ، شرکا سهامی متناسب با شرکت های سهامی در شرکت مختلط سهامی و شرکا با مسئولیت محدود در شرکت های مختلط غیر سهامی متناسب با شرکت های با مسئولیت محدود عهده دار مسئولیت و دریافت کننده سود از شرکت ها هستند.
اما باید در نظر داشت که شرکت های مختلط سهامی با مختلط غیر سهامی متفاوت هستند. نباید این دو نوع شرکت تداخل قانونی با هم پیدا کنند. منظور اینکه در یک شرکت مختلط تنها یا باید شریک سهامی دیده شود و یا با مسئولیت محدود.
شرکت های نسبی
شرکت های نسبی خیلی کم شناخته شده اند. این شرکت ها درست مانند شرکت های تضامنی هستند با این تفاوت که هر فرد شریک تنها مسئول و ضمانت کننده تعهدات شرکت به اندازه اورده و سرمایه خودش است و نه بیشتر. ویژگی منحصر به فرد شرکت های نسبی ایرانی بودن این نوع شرکت ها است و تنها در ایران این مدل شرکت وجود دارد.
خصوصیت اصلی شرکت های تعاونی ورود افراد و شرکایی در این شرکت ها برای انجام خدماتی به منظور تامین احتیاجات و خواسته های یک محیط و یا جامعه و گروه است. تعاونی ها به وجود می آیند تا بر اساس توافقات و قرارداد هایی قانونی نیازهای تعیین شده شرکا در موضوع خاص تعریف شده محقق شوند. از ویژگی های خاص شرکت های تعاونی می توان به تامین سرمایه این شرکت ها اشاره نمود. تعاونی ها می توانند از کمک های مالی سایر شرکت ها و نهاد ها برای تامین سرمایه خود استفاده کنند.
اغلب قوانین حاکم در شرکت های تعاونی متناسب با شرکت سهامی و این هم از نوع خاص است ولی تغییرات قانونی زیادی هم دارد. مثلا برای ثبت تعاونی باید حداقل 7 نفر دیده شوند. تعاونی ها از شخصیت های حقوقی هستند که در روستا ها و مناطق کمتر توسعه یافته بیشترین کاربرد را دارند.
تعاونی ها یا توزیعی هستند و یا تولیدی که بسته به نوع فعالیت انها تعیین می شود اما اگر بر اساس اعضا ان طبقه بندی شوند بصورت خاص و عام هم شناخته می شوند.
موسسات غیر تجاری
موسسات غیر تجاری شخصیت های حقوقی هستند که اجازه ورود به دامنه تجارت را ندارند و این اصلی ترین خصوصیت انها است. افرادی که موسسه غیر تجاری ثبت می کنند نباید وارد موضوعات تجاری شوند. انها تنها حق دارند در موضوعات عام المنفعه، ادبی، مشاوره ای، آموزشی و قرض الحسنه ای فعالیت داشته باشند.
موسسات غیر تجاری بر دو نوع هستند . این موسسات یا دارای منافع و سود برای موسسین خود هستند که به انها موسسه غیر تجاری انتفاعی گفته می شود و یا برای موسسین خود سود و منفعتی ندارند که موسسه غیر تجاری غیر انتفاعی هستند. فعالیت های آموزشی ، مدارس غیر انتفاعی و آموزشگاه هایی که در این نوع موسسات به ثبت می رسند به دلیل سودی که برای موسسین دارند از نوع موسسه انتفاعی و قرض الحسنه ها، مراکز و نهاد های امدادی و خدمات بهزیستی از جمله موسسات غیر انتفاعی هستند.
جزئیات زیادی در خصوصیات هر یک از انواع شرکت ها وجود دارد که باید با اشراف بر بند بند موارد قانونی این شرکت ها و آئین نامه ها و دستورالعمل های ثبت انواع مختلف شرکت ها برای ثبت هر کدام اقدام شود. خوشبختانه موسساتی همچون موسسه حقوقی ویونا با بهره گیری از ورزیده ترین و خبره ترین کارشناسان حقوقی بصورت تمام وقت اماده ارائه خدمات حقوقی برای ثبت انواع شرکت ها به مشتریان و متقاضیان مختلف با هزینه های مقرون به صرفه هستند.
اگر خواهان ثبت شرکت هستید قبل از اینکه تصمیم خود را نهایی کنید حتما با کارشناسان موسسه حقوقی ویونا در تماس باشید و از نظرات کارشناسی ما استفاده کنید.